Bugün bir şirkette çalıştığımızı farz edelim ve kendi odamızdan başka odadaki bir insana dosya gönderecek olalım. Tabii bizzat kendimiz götürebilir veya başka birinden de yapmasını rica edebiliriz ama böyle bir işi bilgisayar aracılığıyla çok daha kolay bir şekilde yapabiliriz. Peki bilgisayarlar bunu nasıl yapıyorlar diye düşünüyorsanız bu yazıda sizleri elimden geldiğince aydınlatmaya çalışacağım.
AĞ İLETİŞİMİ
İki bilgisayar sisteminin (veya herhangi teknolojik aracın) bir cihaz aracılığıyla veya kablo aracılığıyla birbirleriyle bilgi alışverişinde, donanım ve yazılımlarının paylaşılmasında veya iletişimde bulunma amacıyla bağlanması sonucu oluşan yapıya bilgisayar ağı denir. İlla bu şekilde sınırlanmasına gerek yoktur. Binlerce iş istasyonunun bağlanmasıyla da ağ oluşur.
Bilgisayarlar, veri haberleşmesini veri ağları üzerinden yapmaktadır. Bizler bu ağlar arası iletişim sayesinde örnekte verdiğim dosya paylaşımının yanı sıra, yazıcı vb. donanımları paylaşmak, karşılıklı oyun oynamak, haberleşmek vb. birçok şeyi gerçekleştirebiliriz. Bu işlemlerin gerçekleşmesi belirli protokoller sayesinde gerçekleşir.
Network protokolü, bir network üzerindeki bilgisayarların arasındaki iletişimi yöneten kurallar dizisidir. Bu protokolün uygulanma sebebi, internet teknolojisinin birbirine karışmasını engelleyerek karmaşıklığın engellenmesi içindir.
Temel bir veri haberleşmesinde bir kaynak sistem, hedef sistem ve iletişim ortamı bulunmaktadır. Veri, iletişim ortamında bir uçtan diğer uca iletilmektedir. Ancak verinin gönderilme şekli değişebilmektedir. Burada paralel iletişim ve seri iletişim olmak üzere iki başlık karşımıza çıkar.
Paralel İletişim
Paralel iletişim haberleşmede kodlanan bilginin tüm bitlerinin aynı anda transfer edilmesi ilkesine dayanır. Her bir bit için ayrı kablo kullanılmaktadır. Avantajları, gönderilecek verinin uzunluğunu bilmeye gerek olmaması ve hızlı olmasıdır. Fakat maaliyeti yüksek bir sistemdir ve seri iletişim türüne göre gürültülü çalışır.
Seri İletişim
Seri iletişim, bir seferde bir bit akışı sağlar. Verileri belirli bir sırayla, tek bir iletişim yolu üzerinden aktarır. Asenkron seri iletişim ve senkron seri iletişim olarak ikiye ayrılmaktadır.
Asenkron seri iletişimde veri grubu parça parça gider herhangi bir zamanda veri gönderilir. Veri gönderilmediğinde hat boş kalır. Senkrona göre yavaştır. Protokoller karaktere yöneliktir.
Senkron seri iletişimde alıcı ve verici eş zamanlı çalışır. Kaynak sistem önceden, karşı tarafa göndereceği verinin bilgilerini verir eğer karşı taraf bunu algılarsa iki bilgisayar eşlenir ve o zaman iletişim gerçekleşir. Aradaki eşleme kayboluncaya kadar bu iletişim devam eder.
Bağlantının gerçekleşmesi için fiziksel durum dışında mantıksal olarak da ortamın sağlanması gerekmektedir. (örneğin kablolar sayesinde fiziki durumu sağlıyoruz, bazı ağlarda aynı ortamda bulunan cihazların aynı IP adres grubunda olması gerekmesi mantıksal durumdur).
AĞ İLETİŞİMİ ÇEŞİTLERİ
Yerel alan ağı (LAN)
Yerel alan ağı, birbirlerine yakın mesafedeki, aynı binada veya aynı ortamda bulunan, aynı IP adres grubuna sahip cihazların bağlanmasıyla oluşturulan ağlardır ve yerel ağların sınırları, switch ve wi-fi alt yapısı kullanarak genişletilebilmektedir. Bu ağda bulunan cihazlar aynı mantıksal IP grubu içinde olmak zorundadır. Eğer ki farklı bir ıp adresi varsa bir yönlendirici cihaz (router) kullanarak bağlantı sağlanabilmektedir. Bilişimde kullanılan en küçük ağlar local ağlardır.
Metropol alan ağı (MAN)
Metropol alan ağı (MAN), sınırları LAN’a göre daha geniş olan ve bir şehir ya da geniş bir mekanı kapsayan yerel alan ağlarının birbirleriyle bağlanmasıyla oluşan ağ türüdür. Bünyesinde birden çok LAN sistemi bulundurur.
Geniş alan ağı (WAN)
Geniş alan ağı (WAN), birbirine çok uzak mesafede olan bilgisayarların veya ağların bağlanmasıyla oluşan ağ türüdür. WAN’a yönlendiriciler ve ISP alt yapısı kullanarak bağlanılmaktadır. Bilinen en geniş alan ağı internettir.
Sanal özel ağ (VPN)
İlk olarak sanal özel ağ (VPN)’ın kullanım mekanizmasını anlatarak başlamak istiyorum. Normalde bir kullanıcının girmek istediği site için internet servis sağlayıcısı tarafından bir adres kontrolü yapılmaktadır. Siteden onay veya ret cevabı gelir. Size ret durumu geldiğinde o siteye giremezsiniz ama VPN kullanıyorsanız bu durum farklı işler. Çünkü VPN de bu işlem internet servis sağlayıcı yerine, VPN hizmeti aldığınız sunucular tarafından işlenmektedir. Böylelikle o siteye girebilirsiniz. VPN’in asıl amacı bilgileri gizli tutmaktır. VPN kullandığınız zaman IP adresiniz saklanmış olur.
