Herkese tekrardan merhaba, yeni bir hafta ve yeni bir konu ile tekrar birlikteyiz. Bu hafta Linux’ dan ve Linux temel komutlarından bahsedeceğim daha fazla zaman kaybetmeyelim isterseniz .😉
Linux, ilk sürümü 1973 yılında çıkmış çok görevli, çok kullanıcılı UNUX işletim sistemi türevidir. Açık kaynaklı sunulduğundan dolayı popülerliği devam etmektedir. Açık kaynaklı olması içeriğini dilediğimiz şekilde değiştirebileceğimizin anlamına gelmektedir kısacası Linux özgürlük sunar. Diğer işletim sistemlerinden ayıran en büyük özelliklerinden biridir. Linux’u genellikle yazılımla ilgilenenler, büyük şirketler kullanır Linux’u seçmelerinde en büyük etken çok daha güvenilir olmasıdır.
Gelişen teknoloji ile birlikte artık bütün cihazların yönetimi işletim sistemleri ile gerçekleşmektedir.İşletim sistemleri bilgisayarda veya telefonlarda gerekli tüm işlemleri yapmanızı sağlayan sistemlerdir.
Birçoğumuz işletim sistemi denilince akla ilk olarak Windows işletim sistemi gelir ve neredeyse tüm cihazlarda Windows işletim sistemi kullanılmaktadır. Linux’tan kimimizin haberi yok ya da karmaşık geldiğinden sadece bilgisayar başında oturan hackerların, yazılımcıların kullandığını hayal ediyorsunuzdur.
Linux işletim sistemi kullanırken GUI adı verilen kabuk da kullanılmaktadır. Kabuk, sistemin hizmetlerine erişim veren bir arayüzdür.
Linux’ un avantajları:
*Ücretsiz olması
*Açık kaynak kodlu olması
*Diğer işletim sistemlerine göre çok daha güvenilir olması.
*Stabil yazılım güncellemeleri
Linux’ un dezavantajları:
*Öğrenme süresi, diğer işletim sistemlerine göre biraz daha zordur.
*Teknik destek bulunmamakta.
*Standart versiyonu bulunmamakta.
Linux kullanmayı düşünüyorsak temel Linux komutlarını öğrenerek başlayabiliriz
TEMEL LİNUX KOMUTLARI
1- pwd komutu: hangi dizinde (klasörde) olduğumuzu, mevcut dizin gösterme işlemlerinde kullanılır.
2- cd komutu: dizin değiştirme işlemlerinde kullanılır.
Cd.. → Bir üst dizine gitmek için
Cd →ana klasöre gitmek için
Cd-→ bir önceki dizine gitmek için
Cd/etc→ kök dizindeki etc dizine gider.
3- ls komutu: bir dizinin içeriğini görmek için kullanılır.
ls-R→ alt dizindeki bütün dosyaların listelenmesi.
ls-a→ gizli dosyaların listelenmesi.
4- cat komutu: dosya içeriğini okumak için kullanılır.
cat -n metin.txt→ dosya içeriğini numaralandırmak için n parametresi kullanılır.
5-cp komutu: mevcut dizinden dosyaları kopyalamak için kullanılır.
6-mv komutu: bu komutun görevi ise dosyaları taşımaktır.
mv /root/resim1 /root/resim2 örnekte görüldüğü gibi resim1’i resim2 ye taşıma yapar.
7-mkdir komutu: yeni bir dizin oluşturmak için kullanılır.
Örneğin; mkdir efe, efe adında yeni bir dizin oluşturulur.
8-rm komutu: dizinleri içerisindekilerle beraber silmesini sağlar.
rm-rf→ kalıcı olarak silme sağlar.
9-touch komutu: dosya oluşturmak için kullanılır.
Örneğin; v touch.sibereğitmen.txt dosyası oluşturuldu.
10-locate komutu: bir dosyanın konumunu bulmak için kullanılır. iki veya ikiden fazla kelime içeren bir dosyayı aramak için (*) işareti kullanılmalı.
Örneğin; locate -i siber *eğitmen
11-find komutu: dosya aramak için kullanılır.
12- grep komutu: bir dosyadaki istenen herhangi bir kelimeyi arar.
Örneğin; grep Elazığ Türkiye.txt → Türkiye dosyasında Elazığ kelimesini arıyacaktır.
13-sudo komutu: sistemde yönetici veya admin olarak görev yapmamızı sağlar.
14-head komutu: herhangi bir metin dosyasında ilk satırı görüntülemek için kullanılır.
Örneğin; head -n 5 efe.txt → efe.txt dosyası içerisindeki ilk 5 satır görüntülenir.
15- tail komutu: head komutunun tersi olarak çalışır bir metin dosyasının son satırını görüntüler.
16-chmod komutu: dosya ve dizinlerin okuma, yazma ve çalıştırma dizinlerini değiştirmek için kullanılır.
17-kill komutu: yanıt vermeyen herhangi bir program varsa programı manuel ile sonlandırmayı sağlar.
18-wget komutu: internetten bir web kaynağını indirmeyi sağlar.
Örneğin; wget https://www.adobe.com/products/photoshop-express.html
19-uname komutu: Linux sisteminiz hakkında makine adı, çekirdek vb. bilgileri verecektir.
20-top komutu: çalışan uygulamaların hafıza, işlemci vb. Kullanım bilgilerini verir.
21-history komutu: komut satırında daha önce çalıştırdığınız komut geçmişini görebilirsiniz.
22-ping komutu: uzak sistemi sorgulamak için kullanılır.
Örneğin; ping https://www.siberegitmen.com/
23-whoami komutu: mevcut olan kullanıcı bilgisini verir.
24-man komutu: unutulan komutlar ve komutlar hakkında detaylı bilgi almak için kullanılır.
25-echo komutu: terminal ekranına çıktı yazdırmak için kullanılır.
Örneğin; echo “her sistemin bir açığı vardır.”
26- service komutu: çalışan servisler ile işlem yapmak için kullanılır.
service <servis> start→ servisi başlatmak için
service <servis> status→ servis hakkında bilgi almak için kullanılır.
service <servis> restart→ servisi yeniden başlatmak için kullanılır.
service <servis> reload→ servis ayarlarını yeniden yüklemek için kullanılır.
service <servis> stop→ servisi durdurmak için kullanılır.
27-poweroff: sistemi kapatmak için kullanılır.
28- whatis komutu: komutlarla ilgili kısa bilgi almak için kullanılır.
Whatis echo
28-ssh komutu: uzak bir makinaya bağlanır.
29- du komutu: dizin boyutu gösterme.
Örneğin; du –sh
30-nslookup komutu: ip adresine ait hostname’i bulur.
Örneğin; nslookup 192.168.1.2
SONUÇ
Linux komutları başlarda karmaşık gelebilir fakat güvenliğimiz için verimli bir şekilde öğrenmeliyiz ve öğretmeliyiz.
Sağlıklı günler !
